Thực hiện chỉ thị số 27/CT-TTg ngày 27/12/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường, đẩy mạnh công tác quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành sử dụng vốn nhà nước;  Trong những năm qua, Ủy ban nhân dân tỉnh đã có nhiều văn bản chỉ đạo các cơ quan, đơn vị và UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện Chỉ thị, đẩy mạnh công tác quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành trên địa bàn tỉnh.
Ngay sau khi nhận được văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Tài chính Bình Định  đã  triển khai rà soát, nắm bắt tình hình thực hiện công tác quyết toán công trình hoàn thành trên toàn tỉnh, số lượng dự án hoàn thành chưa thực hiện quyết toán tồn đọng tại các cấp… Qua kiểm tra, kết quả tính đến 30/4/2014  trên toàn tỉnh còn tồn đọng 1.748 dự án chưa lập, chưa nộp và chưa phê duyệt quyết toán công trình hoàn thành (trong đó cấp tỉnh 60 dự án; cấp huyện, thị xã, thành phố 766 dự án; cấp xã, phường, thị trấn  922 dự án).
Nhận thấy đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Sở Tài chính trong những năm tiếp theo  cho nên trong năm 2014 ngoài công tác tổ chức tuyên truyền, phổ biến Chỉ thị, Sở Tài chính đã tăng cường tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn cho các cán bộ làm công tác thẩm tra, phê duyệt quyết toán công trình tại các cấp,  thành lập Tổ công tác một năm 02 đợt đến các đơn vị, các huyện và một số xã có số lượng tồn đọng lớn để kiểm tra, đồng thời hướng dẫn các đơn vị trong công tác quyết toán công trình hoàn thành, đẩy nhanh công tác này ở địa phương.  Đối với công tác chỉ đạo, điều hành: Sở Tài chính đã trình UBND tỉnh chỉ đạo các huyện, thị xã, thành phố thành lập Ban chỉ đạo công tác quyết toán dự án hoàn thành, ban hành nhiều biện pháp đồng thời kiện toàn và chấn chỉnh hoạt động  của bộ máy thẩm tra, quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành trong từng cấp.
Kết quả sau một năm thực hiện Chỉ thị, ngày 20/3/2015 UBND tỉnh đã tổ chức Hội nghị sơ kết đánh giá 01 năm thực hiện. Tại Hội nghị, Sở Tài chính đã báo cáo những nguyên nhân, tồn tại trong công tác quyết toán vốn đầu tư các dự án hoàn thành  và công tác triển khai thực hiện, kết quả  qua 01 năm thực hiện trên toàn tỉnh chỉ giải quyết được 126 dự án; số dự án tồn đọng đến ngày 05/3/2015 trên toàn tỉnh là 1.622 dự án. Nhìn nhận lại những tồn tại, hạn chế sau 01 năm thực hiện Chỉ thị, UBND tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị thuộc tỉnh thực hiện một số nhiệm vụ, trong đó đối với cấp huyện, thị xã, thành phố:
- Có biện pháp và chỉ đạo quyết liệt để đến cuối năm 2015 giải quyết cơ bản  80% các hồ sơ dự án hoàn thành còn tồn đọng chưa được thẩm tra, phê duyệt quyết toán.
- Phê bình, kiểm điểm rút kinh nghiệm các chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án chậm lập hồ sơ quyết toán công trình hoàn thành theo quy định về thời gian lập Báo cáo quyết toán tại Thông tư 19/2011/TT-BTC ngày 14/2/2011 của Bộ Tài chính. 
-  Thực hiện nghiêm việc xử phạt đối với Chủ đầu tư, nhà thầu vi phạm về nghiệm thu, thanh toán khối lượng hoàn thành và quyết toán công trình theo Quy định chủa Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng.
- Ưu tiên bố trí kế hoạch vốn cho các dự án hoàn thành đã được phê duyệt quyết toán đối với dự án do cấp huyện, thị xã, thành phố quyết định đầu tư.
Đối với Sở Tài chính, UBND tỉnh chỉ đạo:
- Tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc các chủ đầu tư, Ban quản lý dự án quyết toán dự án hoàn thành theo đúng thời gian quy định tại Thông tư 19/2011/TT-BTC ngày 14/02/2011 của Bộ Tài chính quy định về quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước.
- Thường xuyên tổng hợp, báo cáo kết quả công tác quyết toán dự án hoàn thành theo Chỉ thị số 27/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ cho UBND tỉnh để theo dõi, chỉ đạo thực hiện.
- Tăng cường công tác hướng dẫn và tập huấn về quyết toán dự án hoàn thành đối với các Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện, thị xã, thành phố khi có nhu cầu hoặc có thay đổi về chế độ chính sách nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng trong công tác thẩm tra quyết toán dự án hoàn thành.
Từ những kinh nghiệm thực tế qua 01 năm thực hiện, Sở Tài chính nhận thấy cần có những biện pháp cụ thể hơn để đôn đốc các đơn vị (nhất là tại cấp xã, phường, thị trấn) để có nhận thức đầy đủ và tích cực hơn trong công tác này.
Sở Tài chính đã triển khai một số các công tác như sau:
- Có văn bản đôn đốc các đơn vị khẩn trương thực hiện tốt chỉ đạo của UBND tỉnh về việc đẩy nhanh việc quyết toán các dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước, đã hoàn thành bàn giao, đưa vào sử dụng từ năm 2014 trở về trước chưa thực hiện quyết toán để trình cấp có thẩm quyền thẩm tra, phê duyệt. Xác định rõ nguyên nhân chậm quyết toán, những khó khăn vướng mắc cụ thể của từng trường hợp, đề xuất các biện pháp tháo gỡ khó khăn. 
- Các đơn vị  báo cáo nguyên nhân dẫn đến chậm trễ, xác định rõ trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân có liên quan để cấp có thẩm quyền xem xét xử lý vi phạm. Đồng thời có biện pháp xử lý quyết toán dứt điểm những dự án chưa được quyết toán trước ngày 30/12/2015, sau thời hạn trên, sẽ công bố công khai danh sách các chủ đầu tư, đơn vị còn dự án vi phạm quy định thời gian lập, thẩm tra, phê duyệt quyết toán; làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện công tác quyết toán dự án hoàn thành; thực hiện nghiêm chế tài xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
- Các đơn vị thực hiện rà soát, báo cáo toàn bộ những dự án do còn vướng mắc về thủ tục chưa lập được quyết toán để trình cơ quan có thẩm quyền xem xét;
     - Đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố kiện toàn bộ máy và cán bộ làm công tác thẩm tra quyết toán (nhất là khối xã, phường, thị trấn;  bảo đảm bố trí những cán bộ có đủ năng lực, trình độ chuyên môn cho công tác thẩm tra quyết toán.
    Ngoài các công tác triển khai như trên, Sở Tài chính đề nghị UBND tỉnh thành lập Tổ công tác gồm các các thành viên thuộc các cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực đầu tư xây dựng trong tỉnh như: Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Kho bạc nhà nước tỉnh. Tổ công tác đã đi kiểm tra từng đơn vị, hướng dẫn cụ thể và nhân rộng những cách làm tốt, có hiệu quả của các địa phương đã thực hiện tốt đến những đơn vị, địa phương làm chưa tốt công tác này. 
    Đến tháng 6/2016, kết quả trên toàn tỉnh còn tồn đọng 573 dự án hoàn thành chưa thực hiện thẩm tra, phê duyệt quyết toán (trong đó cấp tỉnh 11 dự án; cấp huyện, thị xã, thành phố 200 dự án; cấp xã, phường, thị trấn  319 dự án), đã giải quyết được 67% số dự án tồn đọng so với khi bắt đầu thực hiện Chỉ thị.
         

Hình ảnh: Tổ công tác kiểm tra tình hình thực hiện Thỉ thị số 27/CT-TTg ngày 27/12/2013 của Thủ tướng Chính phủ
tại UBND thành phố Quy Nhơn vào tháng 4/2016

 
Qua kết quả thực hiện công tác tăng cường, đẩy mạnh công tác quyết toán vốn đầu tư các dự án hoàn thành sử dụng vốn Nhà nước đã đạt được kết quả tương đối tốt; có nhiều đơn vị, địa phương đã nỗ lực trong công tác này, Sở Tài chính đã báo cáo và kiến nghị UBND tỉnh một số vấn đề sau: 
- Tuyên dương UBND các huyện: Phù Mỹ, Hoài Ân, thị xã An Nhơn đã tích cực trong việc giải quyết hồ sơ còn tồn đọng của các dự án hoàn thành để trình cấp có thẩm quyền thẩm tra, phê duyệt quyết toán theo quy định.    
- Đối với Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch: trong thời gian qua đã nỗ lực trong công tác quyết toán các công trình hoàn thành (8 dự án), tuy nhiên hiện nay vẫn còn tồn 05 dự án chưa nộp hồ sơ quyết toán. Nên đã đề nghị Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tiếp tục khẩn trương hoàn tất các hồ sơ còn lại để nộp hồ sơ quyết toán công trình hoàn thành trong tháng 9/2016.      
- Đối với Chủ đầu tư là các Sở, ban, ngành (Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, …. ), các ban quản lý dự án thuộc tỉnh; UBND các huyện Tuy Phước, Tây Sơn, Phù Cát, Hoài Nhơn, thành phố Quy Nhơn cần tiếp tục khẩn trương lập báo cáo quyết toán dự án hoàn thành gửi cấp có thẩm quyền thẩm tra, phê duyệt quyết toán.
    - Đồng thời đã yêu cầu các đơn vị cam kết hoàn thành dứt điểm công tác quyết toán đối với các dự án sử dụng vốn Nhà nước đã hoàn thành từ năm 2005 đến hết năm 2014 trước ngày 30/9/2016. Sau thời hạn nêu trên, nếu đơn vị nào chưa hoàn thành, Sở Tài chính sẽ tham mưu, đề xuất UBND tỉnh có biện pháp xử lý theo quy định.
Qua hơn 2 năm thực hiện Chỉ thị số 27/CT-TTg ngày 27/12/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường, đẩy mạnh công tác quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành sử dụng vốn nhà nước cho thấy đã có sự chuyển biến tích cực về việc quyết toán các công trình hoàn thành tại các cấp trên toàn tỉnh. Thông qua công tác quyết toán dự án hoàn thành, đánh giá được kết quả quá trình đầu tư, xác định năng lực sản xuất, giá trị tài sản mới tăng thêm do đầu tư mang lại; xác định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư, các nhà thầu, cơ quan cấp vốn, cho vay, kiểm soát thanh toán, các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức, cá nhân có liên quan; đồng thời qua đó rút kinh nghiệm nhằm không ngừng hoàn thiện cơ chế chính sách của nhà nước, nâng cao hiệu quả công tác quản lý vốn đầu tư trên địa bàn tỉnh.
 Bên cạnh những kết quả đạt được như trên, trong thời gian qua vẫn còn một số ít chủ đầu tư chưa chấp hành thời gian về lập quyết toán vốn đầu tư, chưa báo cáo đầy đủ, kịp thời tình hình quyết toán khi dự án hoàn thành đưa vào sử dụng; một số cơ quan được giao làm nhiệm vụ thẩm tra quyết toán ở cấp huyện chưa thật sự nhận thức đây là một nhiệm vụ trọng tâm của công tác quản lý nhà nước…Vì nhiều điều kiện khách quan nên một số địa phương chưa bố trí đủ cán bộ có trình độ cho công tác thẩm tra quyết toán, gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc quản lý vốn đầu tư của nhà nước, gây nợ đọng xây dựng cơ bản kéo dài, không tất toán được tài khoản của dự án và không theo dõi được giá trị tài sản sau đầu tư.
     Công tác quyết toán dự án hoàn thành là một khâu quan trọng trong quá trình quản lý dự án đầu tư, để thực sự có được kết quả toàn diện thì ngoài sự chỉ đạo sát sao của UBND tỉnh, sự nỗ lực của Sở Tài chính và các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực đầu tư xây dựng thì rất cần thiết sự chủ động tích cực của các cơ quan, đơn vị có liên quan, nhất là các đơn vị, địa phương được UBND tỉnh giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư, điều hành các dự án trên địa bàn tỉnh./.

Lê Thu Hương – TP. Tài chính Đầu tư